RAMSES

Foto René Louman

Dubbele gevoelens heb ik over Ramses Shaffy. Ik hield van zijn creatieve talent, zijn prachtige, warme, doorleefde stem, de paar liedjes die ik geweldig vond zoals Pastorale en Sammy. Daar heb ik van genoten, en ze klinken nog steeds door in mijn hoofd. Je hoeft ook maar het beginakkoord te horen of je weet wat er komt.

En zoals hij daar op het eind van zijn leven zat bij de Italiaan in de Roetersstraat op een steenworp afstand van het Sarphatihuis waar hij zijn laatste dagen doorbracht: alleen aan een tafeltje met een glaasje wijn middenin de zaak: kwetsbaar en lief, aardig. Zo hield ik ook van hem, zoals je van iemand op afstand houden kan.

Maar de eerste keer dat ik hem live zag was hij dronken: in een afzaktent aan de Nieuwmarkt: hij zag er uit als Mick Jagger in de clip van Angie: hoed op, en werkelijk prachtig. Maar dronken dus, en het hoogste woord. Het ging nogal extatisch over de kosmos en de sterren, dat is het enige dat ik me herinner. En dat ik het niet leuk vond.

De enige keer dat ik hem live zag optreden, in het Kikkertheater in Utrecht toen dat nog aan het Janskerkhof zat, was hij ook dronken. Ik kan me niet veel meer herinneren dan dat, en dat hij er met vrienden optrad die niet dronken waren en blij waren dat ze in een programma met zo’n beroemdheid mochten staan. Hij zong gelukkig maar een paar liedjes, maar ik vond het genant, dat herinner ik me ook.

Later kwam ik hem wat vaker tegen. Ik woonde naast hem in de 3e Weteringdwarsstraat tijdens zijn Bhagwan periode. Eerst in de tijd dat mijn zus daar nog woonde, later 1,5 jaar samen met mijn toenmalige vriend, 1982-1983. Ik mocht daarvóór even op zijn voorkamertje aan de straatkant slapen omdat hij weg was, maar dat moest ik dan wel schoonmaken. En dat viel niet mee. Van mijn zus hoorde ik over de vreselijke dronkemansruzies met zijn vriend.

Vandaar dus die dubbele gevoelens. Die heftigheid, en zelfs zonder drank, is iets waar ik eigenlijk altijd een zekere afkeer van gehad heb. Ook als het door iedereen geweldig gevonden werd, dat er tegen aangekeken werd alsof dat pas ECHT leven zou zijn. Ik ben meer van organische groei, en dat ziet er een stuk saaier uit. Soms denk ik dan wel eens: haal ik wel genoeg uit het leven, ben ik niet te lui. Maar ik ervaar het ook als echt Hollands, en ik ben hier niet voor niks gereïncarneerd, anders was ik wel Italiaan geworden. En Ramses was van Egyptisch-Pools-Russischen bloede en geboren in Parijs las ik net.

Om dan tenslotte altijd weer op hetzelfde uit te komen: er is geen algehele norm van DIT is goed en DAT niet. Iedereen leeft het leven dat voor hemzelf noodzakelijk is. Je vergelijken met een ander is alleen in zoverre nuttig dat je je daardoor van je eigen levensopdracht nog beter bewust kan worden, zonder die van de ander over te nemen.

Maar diep in mijn hart ben ik soms toch wel een beetje jaloers op het feit dat hij zo’n mooie bijdrage heeft kunnen leveren door zijn torenhoge talent. Want dat staat buiten kijf: Ramses heeft met zijn leven iets uitzonderlijks neergezet en voor heel veel mensen heel veel betekend.

Ramses, het ga je goed!!

groeten

rené